Boek 5: Voor ik doodga, Jenny downham

Zakelijke gegevens

1. Titel: Voor ik doodga
2. Auteur: Jenny Downham
3. Vertaald door Mariëtte van Gelder
4. Bladzijdes: 303
5. Uitgever: Atlas contact
6. Jaar van uitgave: 2007, in 2010 vertaald.

Samenvatting van het boek

 Tessa is een meisje van 16 jaar met leukemie. Ze heeft dat al een aantal jaren maar het gaat steeds slechter met haar. Omdat ze weet dat ze niet lang meer te leven heeft, besluit ze een lijstje te maken met dingen die ze het liefst voor haar dood nog wil doen.

Nummer 1 op de lijst was seks hebben. Ze legde het lijstje uit aan haar vriendin Zoey en zij wou haar wel helpen. Ze gingen uit en zagen 2 jongens met de namen Scott en Jake. Er werd drugs gebruikt en voor ze het wisten waren ze bij de jongens thuis. Jake en Tessa liepen naar boven, en nummer 1 op het lijstje kon weggestreept worden. Tessa vond het alleen geen fijn gevoel dat ze de eerste keer met een vreemde moest doen. .

Het 2e op haar lijstje is om 1 dag overal ja op te zeggen. Ze gaat met haar broertje Cal naar de markt en even later komt Zoey ook. Zoey was met Scott aan het praten, die op de markt werkt. Omdat Tessa overal ja op moet zeggen, koopt ze vlees van de markt die haar werd aangeboden. Nadat ze veel geld had uitgegeven liepen ze uiteindelijk richting huis. Toen zagen ze een man aan de andere kant van de gracht, en hij bood ze aan om met hem te gaan zwemmen in de gracht. Omdat Tessa nog steeds overal ja op moest zeggen, sprong ze het water in. Cal en Tessa namen een taxi richting huis. Maar toen Tessa haar ogen opendeed, lag ze in het ziekenhuis.

Cal verteld dat Tessa in de taxi in elkaar zakte en de chauffeur dacht dat ze dronken was. Tessa’s ouders zijn gescheiden en haar moeder was nog nooit langsgekomen als ze in het ziekenhuis lag, maar tot haar verbazing was ze er nu wel.

Nummer 3 op de lijst is drugs gebruiken. Niet de lichte joint die Tessa al eerder op had, maar drugs waardoor je je goed voelt. Tessa kijkt naar de buurjongen, die weer eens in zijn tuin zat te werken, Adam was zijn naam. Ze is al eens eerder bij hem langgewenst om al haar spullen te verbranden en besluit weer bij hem langs te gaan. Het 1e was haar opviel was de motor. Ze vertelt Adam het plan over het drugs, en dat Zoey XTC zou regelen. Adam zegt dat het beter is als ze paddo’s gebruikte, omdat je dan dromerig wordt. Hij kan ze vandaag nog komen brengen.

Zoey komt langs en Adam zet de thee met paddo’s. Daarna gingen ze een ritje maken in de auto van Adam’s vader. Ze gaan naar het bos toe, en Tessa klimt in een boom om een hut te maken. Tessa verteld Adam dat ze niet meer ziek is, zolang ze maar in het bos blijft.

Nadat adam ze dan veilig thuis heeft gebracht, vraagt Tessa hem of ze misschien een keer samen een ritje konden maken op de motor. Adam belooft dat ze dat zo snel mogelijk gaan doen.

Het volgende op de lijst is om zoveel mogelijk misdaden te plegen. Het begon al in de bus op weg naar huis, bij het wachten porde ze een vrouw en gaf een ander de schuld. Daarna liep ze de bus binnen zonder een kaartje te kopen, en begon ze in de bus te roken. Toen kwam Zoey en besloten ze iets te gaan stelen. Tessa stopte nagellak in haar zak, en daarna volgde nog meer spullen. Ze kwamen 2 meisjes van school tegen, die over Scott begonnen te praten waardoor Zoey wegliep. Tessa wilde ook weg, maar ze werd tegengehouden. Ze moest mee naar achteren en daar werd haar vader gebeld. Haar vader was boos, maar niet zozeer omdat ze spullen gestolen had. Hij wil graag op de hoogte gehouden worden van wat ze deed, dat was alles.

Nummer 5 is om te leren autorijden. Ze pakt de autosleutels van haar vader en rijdt met zijn auto naar Zoey. Ze besluiten naar een plek te gaan waar Tessa vroeger met haar moeder op vakantie ging. Ze liepen op het strand en logeerde daarna in het huisje waar ze vroeger ook sliepen. Daar vertelde Zoey dat ze zwanger was van Scott.

Roem is het 6^e punt op Tessa´s lijst. Haar vader besluit te helpen door haar mee te nemen naar een radiostation waarbij ze haar verhaal kan vertellen over haar ziekte. Ze vertelt over haar ziekte en hoe mensen daarmee omgaan. Ook vertelt ze over haar lijstje en wat ze allemaal heeft gedaan.

Nummer 7 op de lijst is om haar ouders weer bij elkaar te brengen. Eerst zou ze een wereldreis maken, maar ze wilde dit liever. Voor nummer 7 hoefde ze niet veel te doen, want door haar ziekenhuisbezoeken kwamen haar ouders als steeds dichter bij elkaar. Ze logeerden zelfs bij elkaar.

Het was kerst en Adam en haar moeder kwamen eten bij Tessa en haar familie.

Cal deed goocheltrucs en ze dronken alcohol. Zoey komt ook nog even langs, en dankzij een opmerking van Tessa kwam iedereen te weten dat Zoey zwanger was. Adam zegt dat zijn cadeau voor Tessa nog thuis ligt, dus gaan ze samen naar zijn huis. Hij geeft haar een zilveren armband met 7 stenen.

Nummer 8 op het lijstje is liefde en die kan weggestreept worden.

Tessa heeft met Adam afgesproken alleen heeft ze een enorme bloedneus. Haar vader is bowlen en Cal slaapt. Haar moeder helpt Tessa maar weet niet wat ze moet doen. Uiteindelijk belt ze een taxi om haar naar het ziekenhuis te brengen. Adam kwam langs en wilde ze een lift geven, maar Tessa wilde hebben dat hij naar huis ging.

In het ziekenhuis werd de bloedneus verholpen en mochten ze weer naar huis. Onderweg naar huis vroeg Tessa aan haar moeder waarom ze zomaar wegging, maar daar kon haar moeder geen antwoord op geven. Toen zag Tessa haar naam in neonletters staan. Overal waar ze keek, op elke winkel, stond Tessa.

 Ze wilde dat Adam bij haar kwam wonen. Haar vader was het hier niet mee eens, en Adam vond het ook geen goed idee omdat hij voor zijn moeder moet zorgen. Maar hij blijft wel vaak logeren. Tessa houdt Adam´s hand vast en Adam voelt dat ze koorts heeft. Hij rent naar beneden en haalt haar vader. Ze moet weer naar het ziekenhuis.

 Adam is nog niet langs geweest in het ziekenhuis en haar vader komt net binnenlopen met een ijsje. Ze eet het ijsje op en zegt dat hij weg moet gaan. Hij moet naar Cal en met hem gaan voetballen. Tessa wil niets liever dan het kind van Zoey geboren zien worden, dat duurt nog maar 8 weken. Maar de dokter komt binnen en zegt dat ze die 8 weken niet meer gaat halen. Tessa gaat zonder toestemming naar huis en gooit alles uit haar kamer. Tessa maakt een lijstje met aanwijzingen waar haar familie en vrienden aan moeten werken als ze dood gaat.

 Ze bedenkt op haar sterfbed nog meer dingen voor op haar lijstje. Ze wil Zoey’s kind geboren zien worden. Maar helaas sterft ze een klein poosje voor het kind geboren gaat worden.

Over de auteur 

Jenny Downham ging naar de toneelschool en werkte jarenlang in het alternatieve theatercircuit, maar is nu fulltime schrijfster. Ze woont in Londen. Voor ik doodga is haar debuut dat al voor verschijnen aan 10 landen werd verkocht. Inmiddels is het boek al in 22 landen te koop.

Jenny Downham groeide op in het Engelse Hertforshire als jongste kind in een gezin van vier kinderen. Ze werkte een paar jaren als actrice, maar vond dat beroep moeilijk te combineren aangezien ze ook nog moeder was. Ze besloot te stoppen en begon met schrijven. In 2003 won ze de London Writer´s Competition, wat haar stimuleerde ermee door te gaan. Jenny vertelt in een interview dat ze wilde schrijven voor en over tieners omdat zij op de punt van volwassenheid staan. Het werd het verhaal van Tessa, die ernstig ziek is en binnenkort zal overlijden. ´Wanneer je nog maar korte tijd te leven hebt, dan ga je het leven op een andere manier waarderen. Ik probeerde een goed verhaal te schrijven; een verhaal wat niet oppervlakkig is en ook een emotionele reactie laat ontstaan. Een lezer vertelde mij dat ze minder bang voor de dood was, nu ze Voor ik doodga heeft gelezen.´

Over het boek

Welke illustratie staat er op de voorkant van het boek?

Op de voorkant zie je twee benen die tegen elkaar aan leunen. Een paar benen van een meisje, want ze heeft een paarse panty aan met vrolijk gekleurde All Stars, en een paar benen van een jongen, want die heeft een beetje en lompe spijkerbroek aan met zwarte All Stars er onderaan. Ik denk dat het de benen van Adam en Tessa zijn.

Is het boek aan iemand opgedragen?

Het boek is opgedragen aan Louis en Archie, ik kon niet vinden wie het waren maar ik denk dat het haar kinderen zijn.

Beschrijf de plaatsen die voorkomen in het boek.

Tessa’s huis bij haar Moeder

Het ziekenhuis: hier heeft ze vaak onderzoeken

Het huis van Scott: daar gaan ze na een avondje stappen blowen en chillen

Adams huis & Tuin: hier kletsen ze vaak met elkaar

In de stad: hier gaat ze vaak leuke dingen doen met Zoey.

Vanuit welk perspectief is het verhaal geschreven.

Het verhaal word vertaald door Tessa, dus in een ik-persoon.

Heeft het verhaal een open of gesloten einde?

Het verhaal heeft een gesloten einde, want Tessa is overleden dus zou het niet echt leuk zijn om nog een verhaal er achteraan te lezen zonder Tessa.

Leeservaring

De titel sprak me wel aan, het is natuurlijk niet een heel vrolijke titel, maar het leek me een interessant boek en ik wilde weten wat Tessa moest doormaken.

Het verhaal heeft me nieuwe kanten laten zien. Omdat in het boek heel duidelijk wordt omschreven wat mensen allemaal voor een verwachtingen hebben van Tessa, haar vader verwacht dat ze nog naar school wil terwijl ze zich beroerd voelt. Hij verwacht dat ze nog veel leuke dingen doet en niet de hele dag in bed wil liggen.

Het onderwerp is wel voorspelbaar, je weet meteen al dat er iemand sterft in het boek.

Dit is mijn tweede boek over de dood en kanker. Op de basisschool heb ik het boek ‘Achtstegroepers huilen niet’ van Jacques Vriens gelezen. Dat gaat ook over een meisje met leukemie die dood gaat alleen ervaar je dat net weer anders omdat dat een

Het verhaal bevat genoeg gebeurtenissen om me te blijven boeien, door het lijstje wat ze eerst af wil hebben voordat ze dood gaat, gebeurt er genoeg.

De gebeurtenissen zijn allemaal geloofwaardig. Het is geen echt waargebeurd verhaal, maar ik denk dat het allemaal wel echt zou kunnen gebeuren.

Ik heb gelukkig zelf nog nooit zoiets mee gemaakt, alleen mijn peetoom is een jaar of 3 geleden overleden aan kanker wat ik heel erg vond want we hadden een goeie band samen. Ik ken niemand die nog een tiener was en overleden is aan kanker.

Er staan geen gebeurtenissen in het boek die ik zelf zou willen mee maken.

De hoofdpersonen gaan zeker voor je leven, vooral Tessa, omdat het vanuit haar geschreven wordt. Haar gevoelens worden goed omschreven waardoor je je goed in haar kunt verplaatsen en je nog net niet voelt wat zij dan voelt.

ik vond de gebeurtenissen logisch op elkaar volgen want er zitten geen tijdsprongen of terugblikken in. Het verhaal heeft dus geen ingewikkelde opbouw.

Ik vond het verhaal makkelijk lezen. In het begin gebeurde er heel veel kleine dingen, maar niet echt één echt gebeurtenis. Ik vond het toen meer een beschrijving van elke dag. Er is ook een stukje in het boek, dat Tessa in het ziekenhuis ligt en een spuit krijgt, ze kijkt naar een schilderij die aan de muur hangt. Vervolgens gaat de hele bladzijde over het schilderij, over wat zij ziet en hoe zij het ervaart. Dat heb ik niet helemaal gelezen want een hele bladzijde over een schilderij is een beetje saai.

De zinnen zijn verder wel makkelijk te lezen, er zitten geen super moeilijke woorden in.

Ik vind dat het verhaal niet veel beschrijvingen bevat, maar die keer over dat schilderij vond ik wel saai. Beschrijvingen over hoe iemand er uit ziet is natuurlijk altijd wel leuk, en handig om te weten.

Er zitten veel dialogen in het verhaal, maar dat vind ik juist leuk. In het echte leven praat je ook veel, een boek waar nauwelijks in gepraat wordt vind ik ook maar raar.

Verwerkingsopracht

A = Angst die Tessa heeft om dood te gaan

B = Bezigheid: Ze houdt zichzelf bezig door haar lijstje.

C = Chemokuur: die heeft ze om haar kanker te bestrijden.

D = Droevig: iedereen is droevig als Tessa overleden is.

E = Eenzaam: Tessa voelt zich eenzaam omdat niemand haar begrijpt.

F = Feesten: ze wil nog zo veel mogelijk van het leven genieten.

G = Genieten: ze probeert zoveel mogelijk leuke dingen te doen voordat ze doodgaat.

H = Hoop: haar vader heeft nog veel hoop omdat hij het liefst wil dat Tessa nog weer terug naar school gaat.

I = Irritant: Tessa vindt haar vader vaak irritant want hij lijkt haar niet te begrijpen.

J = Jokken: Ze verteld niet alles over het lijstje eerlijk aan haar ouders.

K = kanker: de ziekte van Tessa.

L = Leukemie: een ander woord voor bloedkanker.

M = Moeder: haar moeder is weinig in beeld, maar na een tijdje komt zij ook meer voor in het verhaal.

N = Naakt: ze vindt zichzelf heel lelijk. Haar huid is een beetje doorzichtig.

O = Overleven: Ze vecht tegen de kanker want ze wil Zoey’s kindje geboren zien worden.

P = Papa: Haar vader wil niet onder ogen zien dat zijn dochter te overlijden komt.

R = Radeloos: Tessa’s vader is Radeloos.

S = Stiekem: Tessa werkt haar lijstje stiekem af, zonder wat tegen haar ouders te zeggen omdat ze bang is dat zij haar anders tegen houden.

T = Tessa: De hoofdpersoon.

U = Unaniem: Ze denken allemaal dat ze haar begrijpen, maar niemand begrijpt precies hoe Tessa zich voelt.

V = Vervelend: Het is vervelend en frustrerend dat iedereen denkt haar te begrijpen.

W = Woede: Tessa is boos als ze hoort dat ze de acht weken niet haalt, en dus niet bij de geboorte van het kindje van Zoey kan zijn.

Z = Zielig: veel mensen vinden Tessa zielig.